De concentratie van broeikasgassen in de dampkring is sterk toegenomen sinds het begin van de industriële revolutie. Vooral de verbranding van fossiele brandstoffen - zoals aardolie en aardgas - heeft daarvoor gezorgd. Zo is het broeikaseffect versterkt. Broeikasgassen werken namelijk als een soort glazen stolp om de aarde: ze laten de invallende zonnestralen door, maar ze houden de energie tegen die door de aarde wordt teruggekaatst naar de ruimte. En zo warmt de aarde op.
Warmste jaar ooit
Volgens de wetenschappelijke wereld was 2016 het warmste jaar op aarde sinds het begin van de metingen in 1880. De gemiddelde temperatuur ligt nu al meer dan 1 °C boven het niveau bij de start van de industriële revolutie. 2016 verbrak zo voor het derde opeenvolgende jaar het record voor het warmste jaar.
De negatieve gevolgen daarvan op onze samenleving worden alsmaar meer duidelijk. Extreem weer (opwarming, overstromingen, droogte…) zorgt voor zware economisch schade en voor een wereldwijde toename van het aantal klimaatvluchtelingen. Zo zijn miljoenen Europeanen in de afgelopen tien jaar getroffen door overstromingen en veroorzaakten de toegenomen hittegolven tienduizenden voortijdige sterfgevallen. Tegelijk kunnen teken, muggen en andere ziektedragers oprukken dankzij de klimaatverandering. Ze brengen (tropische) ziektes met zich mee.
De wetenschappers voorspellen dat de globale klimaatverandering nog veel grotere gevolgen zal hebben. Als er niet dringend doortastende maatregelen genomen worden, zal de gemiddelde temperatuur op aarde ongeveer met 4,5° C toenemen. En een temperatuurstijging van 4° C heeft niet gewoon dubbel zoveel gevolgen dan een temperatuurstijging van 2° C. Het effect is veel groter.
Opwarming stoppen
In 2015 sloten 195 landen op de klimaattop van Parijs een ambitieus akkoord om de opwarming te stoppen. De opwarming van de aarde moet ruim onder de 2°C blijven en liefst beperkt worden tot 1,5°C.
De wetenschappers weten hoeveel broeikasgassen er maximaal in de atmosfeer mogen zitten om binnen de veilige grens te blijven. En ze berekenen hoever het tot nu toe gevoerde beleid, en het al beloofde (maar nog niet in uitvoering zijnde) beleid ons brengen. Zo weten we dat, zelfs als alle beloofde beleid volledig uitgevoerd wordt, dat niet volstaat om ons binnen veilige grenzen te houden. Alle landen samen stoten nog altijd veel te veel broeikasgassen uit.
Het koolstofkloofrapport vat al die informatie samen. Het geeft aan hoe groot de kloof is tussen de huidige uitstoot en de veilige grenzen (2° C of nog liever 1,5° C). En het geeft aan hoe groot de kloof zal zijn in 2030 als alle aangekondigde beleid wordt uitgevoerd. Jammer genoeg blijft de kloof veel te groot. We moeten nog veel meer werk maken van een koolstofvrij, klimaatneutrale economie.
